لجستیک زنجیرهای یا Supply Chain Logistics به مجموعه فعالیتهای مربوط به تأمین، حمل و نقل، انبارداری، توزیع و مدیریت جریان کالا و خدمات از مبدأ تا مقصد در زنجیره تأمین گفته میشود. لجستیک زنجیرهای به عنوان یکی از مهمترین وظایف شرکتهای تولیدی و توزیعی، در بسیاری از صنایع نقش حیاتی دارد و هدف آن بهینهسازی هزینه، زمان و کیفیت در انجام فعالیتهای مربوط به زنجیره تأمین است.
برای اجرای بهینه لجستیک زنجیرهای، باید از فناوریهای پیشرفتهای مانند سیستمهای اطلاعاتی مدیریت زنجیره تأمین (مدیریت زنجیره تأمین یا SCM مخفف عبارت Supply Chain Management است و به فرایند مدیریت جریان مواد، اطلاعات و خدمات از منبع تولید به مشتریان نهایی اشاره دارد. در واقع، SCM به مدیریت همه فعالیتهای مرتبط با تأمین مواد اولیه، تولید، پخش، حملونقل و انبارداری کالاها بین شرکتها و سازمانها در طول زنجیره تأمین میپردازد. هدف اصلی SCM بهینهسازی هزینهها، بهبود کیفیت محصولات و خدمات و افزایش رضایت مشتریان است. برای این منظور، SCM میتواند باعث کاهش زمان تحویل محصولات، بهبود فرآیند تولید و انبارداری، کاهش هزینه حمل و نقل و بهبود ارتباط بین شرکتها در زنجیره تأمین شود.) و سیستمهای مدیریت انبار (سیستمهای مدیریت انبار یا WMS به فناوریهایی گفته میشود که برای مدیریت و کنترل فعالیتهای انبار و موجودی کالا در یک سازمان استفاده میشوند. این سیستمها عموماً شامل نرمافزار، سختافزار و تصویربرداری هوشمند هستند که به کاربران کمک میکنند تا بهترین روشهای مدیریت انبار را پیدا کنند. سیستمهای مدیریت انبار (WMS) در قالب یک نرمافزار میآیند که بر روی کامپیوترها یا دستگاههای دیگری مانند تبلتها یا تلفنهای هوشمند نصب میشوند. این سیستمها قابلیت ذخیرهسازی اطلاعات مربوط به محصولات، جایگاههای انبار، فضای انبار و حرکت موجودیها را دارند و با استفاده از بارکدها و فناوریهای تشخیص حرکت، خودکارسازی موجودیها را بهبود میبخشید.با استفاده از سیستمهای مدیریت انبار، سازمانها قابلیت کنترل دقیقتری بر روی موجودی کالاهای خود دارند و میتوانند عملکرد موجودی، سرعت تحویل، کیفیت محصول و بهبود رضایت مشتریان را افزایش دهند.) استفاده شود. به کمک این فناوریها، شرکتها میتوانند تمامی فعالیتهای مربوط به زنجیره تأمین را با کارآیی و دقت بیشتری انجام داده و در نتیجه هزینههای خود را کاهش داده و به سود بیشتری دست یابند.
در کنار کاهش هزینهها و بهبود عملکرد، لجستیک زنجیرهای دارای مزایای دیگری نیز است که عبارتند از:
با بهبود فرایندهای حمل و نقل و توزیع، زمان تحویل کالا به مشتریان کاهش مییابد و در نتیجه میزان رضایت بیشتری از مشتریان به دست میآید.
با بهبود فرایندهای توزیع و خدمات پس از فروش، شرکتهایی که از لجستیک زنجیرهای استفاده میکنند، قادر به پاسخگویی به نیازهای مشتریان خود در زمان مناسبتر و با کیفیت بهتر هستند.
با بهبود فرآیندهای تأمین مواد اولیه، حمل و نقل و توزیع کالا، در جریان حرکت کالا از تولید به مصرف، وقفههای تولید کاهش مییابد و بدین ترتیب شرکتها قادر به تحویل کالاهای خود به مشتریان خود در زمان مناسبتر هستند.
با بهبود فرآیندهای مختلف زنجیره تأمین، شرکتهایی که از لجستیک زنجیرهای استفاده میکنند، قادر به تولید کالاهای با کیفیت بالاتر و ارائه خدمات بهتر به مشتریان خود هستند.
در این روش، همه بخشهای زنجیره تأمین در توسعه، تولید، توزیع و فروش کالا با هم ارتباط دارند و هماهنگی بین آنها برای حصول بهرهوری بیشتر و کاهش هزینهها بسیار مهم است.به عنوان مثال، اگر یک شرکت تولیدی بتواند با مدیریت بهینه مواد اولیه، حمل و نقل، تجزیه و توزیع کالا، هزینههای خود را کاهش دهد، میتواند محصولات خود را با قیمت پایینتر و با کیفیت بهتری به مشتریان ارائه دهد
لجستیک زنجیره ای که به عنوان لجستیک زنجیره تامین نیز شناخته می شود، شامل برنامه ریزی، اجرا و کنترل جابجایی و ذخیره سازی کارآمد کالاها، خدمات و اطلاعات از نقطه مبدا تا نقطه مصرف است. این شامل فرآیندهای مختلفی مانند تهیه، تولید، توزیع و تحویل برای اطمینان از جریان یکپارچه در زنجیره تامین است. بهینه سازی و مدیریت موثر برای افزایش کارایی کلی و کاهش هزینه ها در تدارکات زنجیره ای کلیدی است. اگر سؤال یا موضوعات خاصی در زمینه تدارکات زنجیره ای دارید که می خواهید بررسی کنید، در صورت تمایل بپرسید.
انتظار می رود آینده لجستیک زنجیره ای با پیشرفت در فناوری، نگرانی های پایداری و نیاز به افزایش کارایی شکل بگیرد. برخی از روندهای کلیدی عبارتند از:
فناوری هایی مانند اینترنت اشیا (اینترنت اشیا)، هوش مصنوعی (هوش مصنوعی) و روباتیک نقش مهمی ایفا خواهند کرد. این ابزارها می توانند ردیابی بلادرنگ، پیش بینی تقاضا و اتوماسیون در انبارها را افزایش دهند.
استفاده از تجزیه و تحلیل داده های بزرگ برای پیش بینی روندها، بهینه سازی مسیرها و تصمیم گیری آگاهانه در سراسر زنجیره تامین رایج تر خواهد شد.
فناوری بلاک چین احتمالاً برای افزایش شفافیت و قابلیت ردیابی در زنجیره تأمین و کاهش تقلب و خطا به طور گسترده تری مورد استفاده قرار می گیرد.
با تمرکز فزاینده بر پایداری زیست محیطی، لجستیک باید شیوه های سازگار با محیط زیست، مانند حمل و نقل سبز، انبارهای انرژی کارآمد، و کاهش ضایعات بسته بندی را به کار گیرد.
زنجیره های تامین باید در برابر شوک های خارجی، مانند بلایای طبیعی یا بحران های جهانی، انعطاف پذیرتر شوند. شرکت ها ممکن است تامین کنندگان را متنوع کرده و استراتژی های مدیریت ریسک را اجرا کنند.
رشد مستمر تجارت الکترونیک باعث ایجاد نوآوری در تحویل آخرین مایل، بهینه سازی انبار، و لجستیک معکوس (مدیریت بازده) خواهد شد.
بهبود همکاری و اتصال بین سهامداران مختلف در زنجیره تامین بسیار مهم خواهد بود. این ممکن است شامل افزایش مشارکت، اشتراک گذاری داده های بلادرنگ و کانال های ارتباطی باز باشد.
به طور کلی، آینده لجستیک زنجیره ای احتمالاً با ترکیبی از نوآوری های تکنولوژیکی، ابتکارات پایداری، و تمرکز بیشتر بر سازگاری و انعطاف پذیری در مواجهه با چالش های در حال تحول جهانی مشخص خواهد شد.
لجستیک زنجیره ای موثر می تواند چندین مزیت را به همراه داشته باشد
ساده کردن جابجایی کالا از تولید به مصرف باعث کاهش تاخیر و بهبود کارایی کلی می شود. این می تواند منجر به صرفه جویی در هزینه و زمان تحویل سریع تر شود
بهینه سازی فرآیندهای زنجیره تامین به به حداقل رساندن هزینه های مرتبط با حمل و نقل، ذخیره سازی و مدیریت موجودی کمک می کند. این کارایی اغلب به صرفه جویی در هزینه برای مشاغل ترجمه می شود.
یک زنجیره تامین با مدیریت خوب تضمین می کند که محصولات در زمان و مکان مورد نیاز در دسترس هستند. این قابلیت اطمینان به رضایت مشتری، تقویت وفاداری و درک مثبت برند کمک می کند.
تدارکات زنجیره تامین چابک، کسب و کارها را قادر می سازد تا به سرعت به تغییرات تقاضا یا شرایط بازار پاسخ دهند. این سازگاری در محیط کسب و کار پویای امروزی بسیار مهم است.
پذیرش فناوری های جدید و راه حل های لجستیکی می تواند منجر به نوآوری در زنجیره تامین شود و منجر به بهبود فرآیندها و خدمات شود
شرکت های دارای زنجیره تامین کارآمد می توانند با ارائه محصولات سریعتر و با هزینه کمتر، مزیت رقابتی کسب کنند. این مزیت به ویژه در بازارهای بسیار رقابتی قابل توجه می شود.
یک استراتژی زنجیره تامین به خوبی طراحی شده شامل اقدامات مدیریت ریسک است. این به کسب و کارها کمک می کند تا اختلالات احتمالی را پیش بینی و کاهش دهند و از تداوم عملیات اطمینان حاصل کنند.
اجرای شیوه های پایدار در لجستیک زنجیره تامین به مسئولیت زیست محیطی و اجتماعی کمک می کند. این می تواند شهرت یک شرکت را افزایش دهد و برای مصرف کنندگان آگاه از محیط زیست جذابیت داشته باشد.
در اصل، تدارکات زنجیره ای یک جنبه حیاتی از عملیات تجاری است که وقتی به طور موثر مدیریت می شود، به موفقیت کلی و انعطاف پذیری یک شرکت کمک می کند. این نه تنها بر نتیجه نهایی تأثیر می گذارد، بلکه نقش کلیدی در برآورده کردن انتظارات مشتری و پیمایش پیچیدگی های چشم انداز کسب و کار مدرن دارد.